Opinia Konsultanta Krajowego w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego w sprawie podawania Debecyliny dzieciom do 18 r.ż. w warunkach ambulatoryjnych

Debecylina może być stosowana w lecznictwie otwartym, również u dzieci powyżej 12 m-ca życia ( Kompendium leków). Pielęgniarka może na zlecenie lekarza podać debecylinę dzieciom w wieku pow. 12 m-ca życia do 18 r.ż., w warunkach ambulatoryjnych, w gabinecie zabiegowym. Należy jednak zachować szczególną ostrożność z uwagi na możliwe skutki uboczne. Po podaniu debecyliny mogą wystąpić odczyny uczuleniowe o różnym nasileniu objawów od łagodnych po ciężkie t.j. wstrząs anafilaktyczny. Zatem gabinet zabiegowy powinien być wyposażony w kompletny zestaw przeciwwstrząsowy. Jednostka POZ powinna posiadać opracowaną listę leków, materiałów i sprzęt niezbędny w nagłych przypadkach, który powinien być dostępny w miejscu udzielania świadczeń, czyli w gabinecie zabiegowym. Nie ma potrzeby, aby w zestawie tym był respirator (jak to napisała autorka wystąpienia). Wskazany byłby natomiast defibrylator, worek AMBU itp. oraz łączność z pogotowiem. Pielęgniarka powinna posiadać aktualne przeszkolenie z zakresu resuscytacji krążeniowo – oddechowej i udzielania pomocy oraz znać procedurę postępowania do czasu przyjazdu karetki pogotowia. Podanie debecyliny powinno być poprzedzone wykonaniem próby uczuleniowej ( którą również zleca lekarz). Pielęgniarka podająca debecylinę powinna zwrócić szczególną uwagę na technikę przygotowania leku i podania ( rozpuszczenie, miejsce podania, aspiracja). Z uwagi na częstotliwość pytań kierowanych do mnie o podawanie debecyliny, o uprawnienia pielęgniarek do podawania debecyliny, podkreślam, że każda pielęgniarka posiada uprawnienia do podawania leków drogą domięśniową ( na zlecenie lekarskie). Pielęgniarki powinny przed podaniem leku zapoznać się z kartą charakterystyki produktu, bądź tzw. ,, ulotką informacyjną” dołączoną do leku. W wyposażeniu gabinetu powinien znajdować się katalog ,, Kompendium leków” , z którego należy korzystać przed podaniem leku, aby zapoznać się ze wskazaniami, przeciwwskazaniami, działaniami niepożądanymi, interakcjami oraz sposobem podania leku. Każda pielęgniarka realizująca świadczenia w gabinecie zabiegowym powinna posiadać ukończony kurs z zakresu resuscytacji krążeniowo- oddechowej oraz coroczne szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Krajowy Konsultant w Dziedzinie Pielęgniarstwa Pediatrycznego dr n. med. Krystyna Piskorz-Ogórek Olsztyn, 06.01.2009 r.   Opinia Krajowego Konsultanta w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego w sprawie metod ogrzewania noworodka w oddziałach noworodkowych z dnia 28.04.2008 r. W opiece nad noworodkiem jednym z najistotniejszych celów pielęgnowania jest utrzymanie optymalnej (właściwej) temperatury ciała, gdyż zarówno oziębienie jak i przegrzanie jest niebezpieczne dla noworodka. W planie opieki pielęgniarka neonatologiczna lub położna powinna uwzględnić takie postępowanie, aby ograniczyć utratę ciepła przez noworodka drogami konwekcji, promieniowania, parowania, przewodzenia. W przypadku konieczności ogrzania noworodka należy zastosować wełnianą czapeczkę, skarpetki oraz umieścić noworodka w cieplarce ogrzanej do temperatury o 1ºC więcej niż poziom temperatury ciała (kontrolowany co 15 minut, stopniowo zwiększając nastawy do uzyskania normalizacji temperatury ciała noworodka). Tlenoterapia i farmakoterapia na zlecenie lekarza. W wyposażeniu zatem każdego oddziału noworodkowego powinny być cieplarki (sprawne, planowo przeglądane i serwisowane, myte i dezynfekowane) gotowe do użycia. Nie należy stosować termoforów, ze względu na duże ryzyko wywołania ciężkich oparzeń. Jeśli obecnie są oddziały noworodkowe, w których znajdują się termofory, powinny być bezwzględnie skasowane. Zastosowanie termoforu do ogrzania noworodka w obecnym czasie, przy obecnym poziomie wiedzy jest niezgodne ze sztuką zawodową. Kierownictwo oddziałów noworodkowych, w których stosuje się termofory, powinno zadbać o to, aby zmienić procedury postępowania, a termofory wycofać. Krajowy Konsultant w Dziedzinie Pielęgniarstwa Pediatrycznego dr n. med. Krystyna Piskorz-Ogórek Wrocław, dnia 05.01.2005r. OPINIA W SPRAWIE PODAWANIA LEKÓW NOWORODKOM l NIEMOWLĘTOM W WARUNKACH DOMOWYCH PRZEZ POŁOŻNE ŚRODOWISKOWE/RODZINNE Zgodnie z art. 5 ust.1 ustawy z dnia 5 lipca 1996r.o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2001r., Nr 57, poz.602, ze zm.) wykonywanie zawodu położnej polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje , potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń zdrowotnych, a w szczególności świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz promocji zdrowia, w zakresie opieki nad kobietą, kobietą ciężarną, rodzącą i położnicą oraz noworodkiem. Realizacja funkcji położnej środowiskowej/ rodzinnej wiąże się ściśle z wykonywaniem wyżej wymienionych świadczeń zdrowotnych w środowisku zamieszkania pacjentów, na zlecenie lekarza lub samodzielnie, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2 września 1997r. w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych, wykonywanych przez pielęgniarkę samodzielnie, bez zlecenia lekarskiego, oraz zakresu i rodzaju takich świadczeń wykonywanych przez położną samodzielnie. (Dz. U. Nr 116, poz. 750, z dnia 1 października 1997r.). Podawanie leków różnymi drogami w tym drogą dotkankową noworodkom i niemowlętom mieści się w grupie zadań przypisanych położnej środowiskowej/rodzinnej zgodnie z jej kwalifikacjami i kompetencjami zawodowymi. Mając zaś na uwadze kompleksowość świadczeń opieki zdrowotnej w środowisku podopiecznego z zakresu opieki położniczo-ginekologicznej wskazanej w rozdziale V Zarządzenia Nr 24/ 2004 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie przyjęcia „Informacji o warunkach zawarcia umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna", położna środowiskowa/ rodzinna zobowiązana jest wykonać zadania wobec świadczeniobiorców wskazanych w cytowanej wyżej ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej oraz w Zarządzeniu Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, a w tym u noworodków i niemowląt obu płci w wieku do 2 miesiąca życia i populacji żeńskiej.  Nieuzasadnionym więc jest rozdzielanie wykonania tych świadczeń przypisanych położnej pomiędzy innych wykonawców nie mających uwarunkowań prawnych do ich realizacji. Omawiając zagadnienie związane z podawaniem przez położną środowiskową/rodzinną leków dotkankowo u dzieci do 3 miesiąca życia poza zakładami opieki zdrowotnej, nie można pominąć kwestii zasadności zlecania ich przez lekarzy do wykonania w domu. Stanowisko Konsultanta Krajowego w dziedzinie Pediatrii z dnia 08 marca 2004r.w sprawie zlecania przez lekarzy rodzinnych do wykonania w domu, wstrzyknięć dożylnych lub domięśniowych antybiotyków - u dzieci do 3 miesiąca życia jest jednoznaczne, bowiem wskazuje, że „wykonywanie iniekcji dożylnych lub domięśniowych w domu chorego dziecka w wieku do 3 miesiąca życia jest nieuzasadnione, niedopuszczalne i niebezpieczne". Zlecanie leków dożylnych lub antybiotyków drogą domięśniową wskazuje bowiem, że stan dziecka jest poważny i wymaga hospitalizacji. Konsultant Krajowy uważa ponadto, że podawanie leków drogą dożylną lub antybiotyków domięśniowo powinno być wykonywane wyłącznie w warunkach szpitalnych, gdzie zapewniony jest nadzór lekarza i fachowa pomoc w przypadku wystąpienia powikłań. Wykonywanie iniekcji dożylnych i domięśniowych (wielokrotnie) u dzieci do 3 miesiąca życia uznaje za niezgodne z aktualną wiedzą medyczną. Mając na uwadze powyższe oraz kwestię odpowiedzialności zawodowej, położna środowiskowa/rodzinna przyjmując od lekarza zlecenie na podanie leku dziecku do 3 miesiąca życia w domu powinna wykazać się dużą rozwagą w podejmowaniu decyzji o jego wykonaniu, wykorzystać aktualną wiedzę medyczną oraz zastosować jak najdalej posunięte środki bezpieczeństwa. Powinna również pamiętać o tym, że zgodnie z art. 22.ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 5 lipca 1996r. o zawodach pielęgniarki i położnej, w przypadku uzasadnionych wątpliwości ma prawo domagać się od lekarza, który wydał zlecenie, by uzasadnił potrzebę jego wykonania, oraz, że ma prawo odmowy wykonania zlecenia lekarskiego, podając niezwłocznie przyczynę odmowy na piśmie.  KRAJOWY KONSULTANT W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA GINEKOLOGICZNO- POŁOŻNICZEGO mgr Leokadia Jędrzejewska